Glaser’in bu modeli her türlü öğrenme için geçerli olmak üzere hazırlanmıştır. Glaser’in modeline hem davranışçı hem de bilişsel yaklaşım hakimdir. Glaser bu modeli geliştirirken bilgiyi işleme kuramından etkilenmiştir. Ona göre bilgiler verilirken basitten karmaşığa doğru düzenlenmelidir.
Glaser’e göre çok önemli bir nokta da öğrencilere öğrenmeyi öğretmektir. Böylece öğrenciler yetkinlik kazandıklarında öğretmenden bağımsız olarak problem çözebilirler. Glaser, öğretme-öğrenme ortamında pekiştireçlere de çok önem vermektedir. Glaser’e göre pekiştireçler hem dıştan verilmeli hem de içsel pekiştireçlerin önemine dikkat çekilmelidir.
Temel öğretim modeli, öğretim sürecini dört temel unsura ayırmaktadır.
Bunlar Þ
1) Öğretim hedefleri,
2) Giriş Davranışları
3) Öğretim işlemleri,
4) Değerlendirme,
1) ÖĞRETİM HEDEFLERİ Þ Temel öğretim modelinin ilk unsuru öğretim hedefleridir. Öğretim hedefleri, öğretme-öğrenim sürecinin sonunda öğrencilere kazandırılmak istenen özellikleri ifade eder.
2) GİRİŞ DAVRANIŞLARI: Þ Modelin ikinci unsuru giriş davranışlarıdır. GLASER’e göre öğretimin öğrenciler için etkin bir biçimde düzenlenebilmesi, öğretim sürecinin başında öğrencilerin öğretilmek istenen beceri ile ilgili sahip oldukları giriş davranışlarının belirlenmesine bağlıdır. Giriş davranışları dendiğinde bireyin beceri ile ilgili olarak gelişmiş yada gelişmemiş yönleri, gelişim özellikleri, eğitim ihtiyaçları, kültürel özgeçmişi, ilgileri ve yetenekleri anlaşılır.
3) ÖĞRETİM İŞLEMLERİ: Þ Modelin üçüncü unsuru öğretim işlemleridir. Glaser’e göre öğretim hedeflerine ulaşmak için öğretim yöntem ve tekniklerinin, araç ve gereçlerinin öğretim uygulamalarının, öğretim yaşantılarının iyi düzenlenmesi gerekir.
4) DEĞERLENDİRME: Þ Modelin son öğesi değerlendirmedir. Değerlendirmeyle öğretimin kısa ve uzun vadede etkisi ölçülmektedir. Sürecin sonunda öğrenmenin ne düzeyde gerçekleştiği açığa çıkarılır.
ÖĞRETİM DURUMLARI MODELİ Þ GAGNE
Bilgiyi işleme sürecine dayalı bir modeldir. Gagne’ye göre öğrenme sürecinde kazanılan beş davranış vardır. Bunlar Þ
→ Zihinsel Beceriler
→ Sözel Bilgiler
→ Psikomotor Beceriler
→ Tutumlar
→ Bilişsel Stratejiler
Okul öğrenmeleri için en önemli olan zihinsel becerilerdir. Öğrenim hayatımızda karmaşıklık düzeyleri farklı olan beceriler öğreniriz GAGNE bu becerileri aşağıdaki gibi basit olandan karmaşık olana doğru sıralamıştır Þ
• İşaret Öğrenme
• Uyarıcı davranış bağını öğrenme,
• Motor zincirleri öğrenme,
• Sözel zincirleri öğrenme,
• Ayırt etmeyi öğrenme,
• Kavram öğrenme,
• İlke öğrenme,
• Problem çözme,
Bu becerilerden ilk beşi DAVRANIŞÇIDIR. Gagne daha sonra bu becerilerin son dördü üzerinde durmuştur. Ona göre okul öğrenmelerinde en çok kullanılan öğrenme türleri Þ
* Ayırt etmeyi öğrenme,
* Kavram öğrenme,
* İlke öğrenme,
* Problem çözme,
NOT: Þ Kavram Öğrenme: Benzer özelliklere sahip olay, düşünce ve objelere birebir isim vererek gruplandırmaya kavramsallaştırma denir. Aynı zamanda kavram öğrenme yüksek düzeyde bilişsel süreçler ve çeşitli örneklerin karşılaştırılmasıyla genellemelere ulaşılmasını sağlar.
Kavramların Yararları :
1) Kavramlar; çevremizdeki çok sayıdaki obje, fikir ve olayları gruplandırmamızı sağlar.
2) İnsanlar arasındaki iletişim ortak kavramları kullanma yoluyla kolaylaşır.
3) Bilgilerin sistematik olarak gruplandırılmasını ve örgütlenmesini sağlar. Kavramlar arasındaki ilişkiler ilkeleri oluşturur.
4) Kavramlar; bilgilerimizin kalıcı olmasını sağlar.
Her kavramın bir ismi ve tanımı vardır. Kavramların diğer kavramlardan ayrılmasını sağlayan kritik ve kritik olmayan özellikleri vardır.
İLKE ÖĞRETİMİ: Çevremizdeki yada yaşadığımız dünyadaki (toplumdaki) olay, obje ve fikirler arasında bazı düzenli ilişkiler vardır. İkiden fazla kavram arasındaki ilişkiyi gösteren cümleye ilke adı verilir.
Gagne eğitim durumlarının çözümlenmesi için öğretmenlere rehberlik edecek bazı teknikler belirlemiştir. Bunların da temeli bilgiyi işleme kuramına dayanır. Bu teknikleri şöyle sıralayabiliriz: Þ
· Dikkat çekme,
· Öğrenciye dersin hedeflerini söyleme,
· Önbilgileri hatırlatma,
· Uyarıcı materyali sunma,
· Öğrenciye yol gösterme,
· Davranışı ortaya çıkarma,
· Dönüt-Düzeltme verme,
· Öğrenilenlerin kalıcılığını ve transferini sağlama,
Gagne’nin modelinde hem davranışçı hem de bilişsel kuramcıların ilkelerine yer verilmiştir. O nedenle bu model tüm öğrenmeler için geçerlidir.